Açıklama

Sultan İkinci Abdülhamîd Han, Osmanlı târihinin en çok dikkat çeken simalarındandır. Siyâsî şahsiyetinin yanında şahsî hayatının da ayrıca incelenmeye değer bir husûs olduğu, bu mevzuda yazılanların çokluğundan anlaşılmaktadır. Bu yazılanların bir kısmı tamamen hayal mahsulü, bir kısmı da taraflı yayınlardır. Siyasî icraatları hakkında çarpıtılanların daha fazlasını şahsî hayatı hakkında da görmekteyiz.

Hiç şüphesiz Osmanlı Sarayı’nın son muntazam harem hayatının yaşandığı devir onun devridir. Saray hayatında yepyeni bir devir açan Sultan Abdülhamîd Han, Yıldız Sarayı’nda kendisine kurduğu küçük dünyasında otuz yılı aşkın bir zaman yaşamış ve bu hayatı bütün hâtıraları ile târihe terketmiştir. Yıldız Sarayı’nda başlayan “Harem hayatı” denilen hususî hayatı, Selanik’te Alatini Köşkü’ne varan bir sürgünle devam etmiş, Beylerbeyi Sarayı’nda son bulmuştur.